Aby zapobiec pożarom miasta, jeszcze przed utworzeniem straży pożarnej rada miejska wydała tzw. przepisy przeciwpożarowe. Ulepszono także sprzęt gaśniczy, a miasto zakupiło opryskiwacze przeciwpożarowe i ręczne, aby móc skutecznie walczyć z pożarami miasta. 7 marca 1863 roku burmistrz Haberkorn oficjalnie zapisał 44 towarzyszy z „Korpusu Gimnastycznego, Strażackiego i Ratowniczego”, który powstał już rok wcześniej z żytawskiego klubu gimnastycznego. Wielkość zespołu szybko rosła. Na Neustadt zbudowano remizę strażacką jako kwaterę i bazę. Żytawska straż pożarna otrzymała nowy i nowoczesny sprzęt, taki jak strzykawki ze sprayem i drabiny. Pojazdy silnikowe wkrótce stały się częścią ich wyposażenia operacyjnego. Pod rządami takich przywódców jak Buddeberg i Könitzer straż pożarna wyrosła na nowoczesną instytucję, która już od bardzo wczesnego etapu utrzymywała skuteczną współpracę z regionalnymi strażami pożarnymi.