Zakazane książki, „zakazani” kompozytorzy, niezniszczalne idee

Wieczór literacko-muzyczny ku pamięci ofiar ogólnoniemieckiego spalenia książek 10 maja 1933 r.

Przeciw zapomnieniu!

Zniszczenie ducha literackiego i oświeceniowego, spalenie współczesnej intelektualnej Europy i budowanie trudnych wizerunków wroga było płonącym wstępem do barbarzyństwa, które nastąpiło wiosną 1933 roku wraz ze spaleniem książek. Tony literatury poświęconej Oświeceniu wrzucono w ogień, zapoczątkowując w ten sposób „migotliwy upadek” szczególnej świadomości kulturowej. Morderstwo i samobójstwo jednocześnie? Jak ówczesna elita naukowa próbowała spalić niemieckiego ducha, a gwiazdy pozostały nieśmiertelne. Program ten opowiada także o tym, jak młodzi ludzie stracili swoją przyszłość, kto bez siniaków wyskoczył z pędzącego pociągu czy też o tym, dlaczego przywódca się pocił. W wykładzie zostaną uwzględnione teksty i pieśni „poetów spalonych” Ericha Kästnera, Irmgarda Keuna, Stefana Zweiga i innych.

Recenzje prasowe:

„Przeciw zapomnieniu: Dni Literatury Uznamu 2023 miały kolejny punkt kulminacyjny w postaci premiery kolażu literacko-muzycznego. Kiedy minęło milczące przerażenie, oklaskom nie było końca. W całkowicie wypełnionym domu gościa Julia Boegershausen, Björn Bewerich i Felix Pankonin świętowali premierę programu, która oddawała szczerą pamięć o ofiarach spalenia książek w całych Niemczech w 1933 roku. Wstyd i smutek w cenie. Pełni empatii artyści, a zwłaszcza Boegershausen, w sprytnie dobranych piosenkach i tekstach, sprawili, że dwugodzinny program stał się przeżyciem artystycznym, które swoją klarownością i bolesną dotkliwością spodoba się jak największej liczbie słuchaczy. Robi wrażenie!” (Ostseezeitung, 5 maja 2023, Steffen Adler)

„Niezwykły wieczór – starannie i mądrze pomyślany. Harmonia literatury, muzyki i kontekstu historycznego jest głęboko poruszająca i od razu chce się otworzyć książkę i ją przeczytać.” (Ingo Putz, pełniący obowiązki dyrektora GHT Görlitz-Zittau – 19 czerwca 2023)

„Boegershausen, Bewerich, Pankonin z ciężkimi potrawami, mistrzowsko przygotowanymi i urzekająco podanymi. Było o spaleniu książek w Niemczech w 1933 roku. I nie tylko. O wykluczonych, wypędzonych poetach, o zniszczonym życiu, o prześladowanej sztuce, o konformizmie i przymusowym wygnaniu.

Julia Boegershausen z tekstami literackimi i piosenkami. Świetnie wyważona fala terroru i bezczelnego uśmieszku, melancholii i nadziei, gniewu i fatalizmu. Idealny, bo oszczędny w teatralność. Umiejętna gra niuansów, bogata dynamika. I śpiewający głos, który niesie Cię przez noc.

Björn Bewerich jak zawsze sympatyczny partner przy fortepianie. Zespół zdecydował się wystąpić w małym klubie bez wzmocnienia mikrofonu. Wymaga to od towarzyszącego mu muzyka dużej empatii, aby nie zagłuszyć kolegi w ferworze chwili. Zrobił to doskonale.

Feliks Pankonin. Idealny dodatek do produkcji. Zapewnił kontekst historyczny i ożywił poszczególnych współczesnych. Z charakterystycznym głosem mówcy i historycznymi dokumentami audio. Od przemówienia Goebbelsa zamienionego w bojowy, brudny rap, po ostrzeżenie Ericha Kästnera: „Zbliżającym się dyktaturom” – podsumował – „można zapobiec jedynie zanim przejmą władzę”.

„My, publiczność, byliśmy oczarowani. Rozdarci między zdumieniem, przerażeniem, wyzwalającym śmiechem i zamyśleniem.

Dzięki.

Czapka.

(Jürgen Dettling, reżyser, 2 września 2023 r.)